بسم الله الرحمن الرحیم

فضیلت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بر انبیاء

در فضیلت حضرت زهرا (سلام الله علیها) روایات بسیارى آمده که به چند دسته تقسیم مى‏شود:

از جمله روایاتى وجود دارد که نشان مى‏دهد اطاعت از صدّیقه کبرى (سلام الله علیها) بر همه مخلوقات و تمام أنبیاء (علیهم‏ السلام) واجب است.

از حضرت باقر (علیه السلام) چنین نقل شده است:
(وَ لَقَدْ کانَتْ عَلَیْها السلام مَفْرُوضَةَ الطاعَةِ عَلى جَمیع مَنْ خَلَقَ الله مِنَ الْجِنَّ وَالأنْسِ وَالطَّیْرِ وَالْوَحْشِ وَالأنبِیاءِ وَالملائِکَةِ...).

و به تحقیق اطاعت از او [حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)] بر تمام مخلوقات خداوند از جن، انس، پرندگان، حیوانات وحشى، انبیاء و فرشتگان واجب بوده است.

روایات دیگر از انتخاب شدن اهل‏بیت (علیهم ‏السلام) توسط خداوند متعال خبر مى دهد در این باره رسول الله (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) به امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمودند:

(اِنَّ الله عَزَّ وَ جَلَّ أَشْرَفَ عَلى الدُّنْیا فَاخْتارَنى مِنْها عَلى رِجالِ الْعالَمینَ، ثُمَّ اطَّلَعَ الثّانِیَةَ فَاخْتارَکَ عَلى رِجالِ الْعالَمینَ، ثُمَّ اطَّلَعَ الثّالِثَةَ فَاخْتارَ الأئمَّةَ مِنْ وُلْدِکَ عَلى رِجَالِ العَالَمِیْنَ ثُمَّ اطَّلَعَ الرّابِعَةَ فَاخْتَارَ فاطِمَةَ على نساء العالَمینَ)(1).

(به‏راستى که خداى متعال به دنیا نظرى کرد پس مرا از بین آن همه بر تمام مردان جهان انتخاب نمود، و در مرتبه دوم تو را (اى على) بر همه مردان جهان انتخاب کرد، و در مرتبه سوّم ائمّه هدى را بر جمیع مردان برترى داد، سپس از میان همه زنان عالم فاطمه زهرا (سلام الله علیها) را انتخاب کرد) .

با توجّه به همتائى آن حضرت با پیامبر اکرم (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) که این حدیث به آن اشاره دارد، و همچنین فضیلت حضرت را بر جمیع انبیاء ثابت مى‏کند و به ضمیمه ادلّه‏اى که او را بر فرزندان معصومش برترى مى‏دهد، واضح است که ایشان از جمیع انبیاء (علیهم ‏السلام) افضل و بالاتر هستند.

در کتاب کمال‏الدین چنین آمده است: (... ثُمَّ اطَّلَعَ إلى الأرْضِ إطّلاعةً ثالثةً فاخْتارَکِ و وَلَدیْکِ...)(2).

(حسن و حسین علیهما السلام) را انتخاب نمود(3).

و نظیر آن، گفته خداى متعال است در حدیث قدسى: (یا مُحَمَّد إنّى خَلَقْتُکَ وَ خَلَقْتُ عَلِیّا وَ فاطِمَةَ وَالْحَسَن وَالْحُسَیْن مِنْ سِنْخِ نُورى وَ عَرَضْتُ وِلایَتَکُمْ عَلى اَهْلِ السَّمواتِ وَالأرَضینَ فَمَنْ قَبِلَها کانَ عِنْدى مِنَ الْمُؤْمِنینَ...)(4).

(اى محمّد، به‏درستى که من تو را و على و فاطمه و حسن و حسین را از نور خود آفریدم، آنگاه ولایت شما را بر اهل آسمانها و زمینها عرضه کردم، پس هر کس آن را پذیرفت نزد من از مؤمنین خواهد بود) .

روایتى که به طور صریح و آشکار فضیلت ایشان را ثابت مى‏کند. از فرمایش رسول اکرم (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) است که:

(ما تَکامَلَتِ النُّبُوَّةُ لِنَبِىِّ حَتّى أَقَرَّ بِفَضْلِها وَ مُحَبَّتِها)(5).

(نبوّت و پیامبرى براى هیچ پیغمبرى کامل نمى‏شود مگر اینکه به محبّت و فضیلت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) اقرار داشته باشد) .

فاطمه زهرا (سلام الله علیها) از تمام انبیاء بجز رسول اکرم (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) بالاتر است چون پیامبر اسلام (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) آن بزرگوار را پاره تن خود معرفى کردند(6).

و هنگامى که رسول گرامى اسلام (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) از تمام انبیاء افضل و برتر باشد، پس پاره? تن او نیز چنین خواهد بود(7).

الف: نام حضرت زهرا (سلام الله علیها) بر عرش الهى و درب بهشت

رسول خدا (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) فرمود:
در شب معراج که به آسمان (و عالم بالا) رفتم، بر درب بهشت چنین نوشته دیدم، که خدائى نیست جز خداى یکتا، و محمّد فرستاده خداست، على دوست او، حسن و حسین برگزیده خالص خدایند، فاطمه بهترین انتخاب اوست، نفرین خدا بر کسى باد که دشمنى و بغض آنان را در قلب خود داشته باشد(8).

و رسول مکرم (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) فرموده است:
من و على و فاطمه و حسن و حسین در زیر خیمه عرش خدا جاى داشتیم، به تسبیح پروردگار مشغول بودیم، پس تسبیح گفتند ملائکه به تسبیح ما قبل از آنکه خداوند عزوجل خلق کند آدم را به دو هزار سال، و هنگامى که آدم آفریده شد به ملائکه دستور داده شد که براى آدم سجده نمایند، و این سجده در واقع به خاطر ما بود. (9)

و در روایت دیگرى چنین فرموده است:

لمّا خلق الله إبراهیم کشف عن بصره، فنظر فى جانب العرش نورا فقال: إلهى و سیّدى ما هذا النّور؟ قال یا ابراهیم هذا نور محمّد صفوتى، قال إلهى و سیّدى و أرى نور إلى جانبه؟ قال یا إبراهیم هذا نور على ناصر دینى، قال: إلهى و سیّدى و أرى نورا ثالثا یلى النّورین؟ قال: یا إبراهیم هذا نور فاطمة تلى أباها و بعلها)(10).

وقتى خداوند، ابراهیم را آفرید، پرده از دیدگان او برطرف شد، پس به جانب عرش الهى نظرى افکند و عرض کرد: خداوندا، این چه نورى است.
فرمود: این نور محمّد، برگزیده خالص من است.
عرض کرد: مولاى من، نورى را در کنار آن مشاهده مى‏کنم؟
فرمود: این نور على یارى کننده دین من است.
عرض کرد: نور سومى را نزد آن دو نور مى‏بینم؟
فرمود: اى ابراهیم این نور فاطمه است که در کنار پدر و شوهرش قرار دارد.

ب ـ آفرینش نور ایشان قبل از حضرت آدم (علیه السلام)

از حضرت صادق (علیه السلام) چنین نقل شده که حضرت رسول اکرم (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) فرمودند:

(خلق نور فاطمة قبل ان تخلق الأرض والسّماء... خلقها الله عزّوجلّ من نوره قبل ان یخلق آدم...)(11).

ج ـ حکایت کشتى حضرت نوح (علیه السلام)

وقتى که میخهاى کشتى را کوبید پنج میخ باقى ماند، چون دست او به اوّلین آنها رسید، از آن نورى همانند یک ستاره درخشان تابید.

میخ اوّل به نام رسول اکرم (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) بود و دوم اختصاص به نام مبارک حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) و بقیّه آن به نام حضرت زهرا (سلام الله علیها) و امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) بود، که در این باره رسول گرامى (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) مى‏فرماید:

(ولولانا ما سارت السّفینة بأهلها)(12).

اگر ما نبودیم کشتى حرکت نمى‏کرد و به ساحل نمى‏رسید.

د ـ آموختن نام مقدّس آنان به پیامبران (علیهم‏ السلام)

از حضرت مهـدى (علیه السلام) وارد شده که جناب زکریّا (علیه السلام) ، از پروردگار متعال، آموختن نامهاى پـنج نور مقدّس را درخواست نمود(13) ، و آنچه که دراین باره از حضرت باقر (علیه السلام) درذیل آیه شریفه (ولقد عهدنا إلى آدم من قبل...)(14) نقل شده است که مى‏فرمایند: کلماتى در باره محمّد، على، فاطمه، حسن، حسین و امامان از نسل ایشان بوده است(15).

هـ ـ مطالبى که در باره منزلت ایشان در روز قیامت است

مانند سخن پیامبر بزرگوار (ص):

(... والّذى بعثنى بالحقّ إنّ جهنّم لتزوفر زفرة لا یبقى ملک مقرّب ولا نبى مرسل الاّ صعق فینادى إلیها ان یا جهنّم یقول لک الجبّار اسکنى بعزّى واستقرّى حتّى تجوز فاطمة بنت محمّد صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم إلى الجنان...) .

قسم به آن خدائى که مرا به حق فرستاده است: جهنّم (روز قیامت) صدائى خواهد کرد که فرشتگان و پیامبران از صداى آن، فریاد شان بلند مى‏شود و به آن مى‏گویند: آرام باش تا اینکه فاطمه دختر محمّد (صلّى‏ الله علیه و آله و سلّم ) به بهشت وارد شود(16).

و ـ آنچه بر افضل بودن ایشان بر ائمه هدى (علیهم‏ السلام) دلالت دارد.

امام حسین (ع):

(امى خیر منّى)(17) مادرم زهرا از من بهتر است. و روایات دیگر(18).

البته ائمه هدى (علیهم‏ السلام) از این جهت همگى مانند ایشان هستند (همه آنان بر جمیع پیامبران برتر مى‏دارند) و روایاتى مانند نماز خواندن حضرت عیسى (علیه السلام) پشت سر حضرت مهدى (علیه السلام) مؤید این مطلب است(19).

پی نوشت :

1 ـ (فاطمة الزهرا) علامه امینى: صفحه43 چاپ تهران.

2 ـ کمال الدین: ص262 ح1.

3 ـ قبلا گذشت که امام حسین (علیه السلام) مى‏فرماید: (مادرم از من بهتر است) .

4 ـ این حدیث در بسیارى از مصادر مذکور است از جمله منتخب الأثر و غیبت شیخ طوسى و تأویل الآیات و مقتل خوارزمى و فرائد السمطین و تفسیر فرات، مراجعه شود به عوالم العلوم فاطمة الزهراء: ص13 و 14.

5 ـ مدینة المعاجر سید هاشم بحرانى رحمة الله علیه، کما اینکه حدیث دیگرى را نیز نقل مى‏کند که خداوند متعال مى‏فرماید: (هذا نُورى... افَضَّلُهُ عَلى جَمیع الأنبِیاءِ...) (این نور من است، و من آن را بر همه پیامبران برترى مى‏دهم) .

این حدیث در کتاب علل الشرایع و مصباح الأنوار ذکر شده، پس به کتاب عوالم العلوم ص61 مراجعه شود، در کتاب لسان المیزان هم چنین آمده است: (لَمّا خَلَقَ الله آدَمَ وَ حَوّاءَ تَبَخْتَرا فى‏الجَنَّةِ وَ قالَ: مَنْ أَحْسَنُ مِنّا؟ فَبَیْنَما هُما کَذلِکَ اِذهُما بِصُورَةِ جارِیَةٍ لَمْ یُرَ مِثْلُها، لَها نُورٌ شَعْشَعانى یَکادُ یُطفى الأبصارَ قالَ: یا رَبَّ ما هذِهِ؟ قالَ: صُورَةُ فاطِمَةَ...) (هنگامى که خداى متعال آدم و حوا را آفرید، با حالت تبختر و برازندگى در بهشت راه مى‏رفتند، و مىگفتند: چه کسى از ما دو نفر بهتر است؟ در آن حالت بطور ناخود آگاه با صورت زیباى بانویى که مانندش تا کنون رؤیت نشده بود برخورد نمودند، نور درخشانى داشت که همه دیده‏ها را به خود جلب مى‏کرد. گفتند: بار پروردگارا این کیست؟ خداوند تبارک و تعالى فرمود: این صورت فاطمه است...).

کتاب (بهجة قلب المصطفى) ، صفحه76 .

6 ـ نه فقط از نظر مادى و جسمى بلکه از نظر روحى نیز چنین است.

7 ـ دلائل الامامة طبرى: ص28 چاپ نجف اشرف.

8 ـ کتاب بغداد: ج1 ص259.

9 ـ تأویل الآیات: ج2 ص509.

10 ـ کتاب الاربعون ابن ابى‏فوارس به نقل از عوالم: صفحه17 و18 و نظیر این گونه روایات بسیار است، مى‏توان به کتاب کشف الغمه: ج1 ص454 و منتخب الأثر و غیبت شیخ طوسى و تأویل الآیات و مقتل خوارزمى مراجعه نمود. و نظیر آن در کتاب علل الشرایع و دلائل الامامة نیز دیده مى‏شود.

11 ـ عوالم صفحه16، 17، 28 و در کتاب فرائد السمطین از ابو هریرة چنین نقل شده است: (هنگامى که خداى متعال آدم را آفرید و از روح خود دراو دمید، به جانب عرش نظرى افکند، ناگاه انوار خمسه طیّبه در حالى که در رکوع و سجود بودند چشمان او را خیره کرد...) و نظیر همین روایت در کتاب عوالم فاطمه زهرا (سلام الله علیها) صفحه22 از کتاب کمال الدین و صفحه24 از کتاب کافى نقل شده است. با توجّه به این موضوع که سبقت در آفرینش دلیل بر افضلیت است، به دلیل قاعده امکان اشرف که در معقول ثابت شده است.

12 ـ عبقات الانوار مجلد حدیث سفینه، و مخفى نماند که به برکت پنج نور مقدّس، حضرت نوح (علیه السلام) و یارانش نجات پیدا کردند.

13 ـ بحار الانوار: ج52 ص84.

14 ـ سوره طه: آیه115.

15 ـ مناقب ابن شهر آشوب.

16 ـ بحار الانوار: ج22 ص492.

17 ـ ارشاد: ص232 چاپ بیروت.

18 ـ به صفحه7 همین کتاب مراجعه شود.

19 ـ بحار الانوار: ج14 ص 349 ح12 باب24 .